محض یاد آوری
در دنياى امروز، افسردگى به قدرى شيوع يافته كه روانشناس معروف «مارتين سليگمن» آن را «سرماخوردگى روانى» نام نهاده است. ولى افسردگى با سرماخوردگى حداقل يك تفاوت بزرگ دارد و آن هم اين است كه تاكنون كسى به خاطر سرماخوردگى دست به خودكشى نزده اما به سبب افسردگى، چرا. حتى شمار كودكان و سالمندان افسردهاى كه طى ساليان اخير به اين كار اقدام كردهاند، افزايش چشمگيرى داشته است.
اين در حالى است كه در خلال همين سالها، انواع و اقسام داروهاى آرامبخش و ضد افسردگى هم به بازار بهداشت و سلامت عرضه شده اند. به هر حال، در اين اوضاع و احوال، شناسايى درست و دقيق افسردگى، گام نخست در جهت درمان اين بيمارى شايع و مرموز است. پرسش نامه دكتر «جان آرونبك» يكى از بهترين معيارهاى روانپزشكى براى تعيين ميزان افسردگى است. آن را به دقت بخوانيد و سؤالهايش را يك به يك جواب دهيد. فقط يادتان باشد كه در پرسشنامه دكتر «بك» هيچ سؤالى را نبايد بدون پاسخ رها ساخت.
دكتر «جان آرونبك» در پرسش نامه اى كه براى تعيين سطح افسردگى تدارك ديده است، 21 سؤال از شما مىپرسد و شما براى هر پرسش می توانيد بين صفر تا سه نمره براى خودتان در نظر بگيريد. البته براى هر سؤال بايد فقط و فقط يك پاسخ را علامت بزنيد. آنچه در نهايت ميزان افسردگى شما را تعيين می كند، مجموع نمراتى است كه از پاسخ به اين 21 سؤال كسب مىكنيد. مجموع نمرات شما طبيعتاً می تواند از صفر تا 63 متغير باشد و به طور كلى مىشود گفت هر چقدر نمره بالاترى كسب كنيد، افسردهتريد. جدول تعيين سطح افسردگى دكتر «بك» به شما كمك می كند كه ارتباط نمراتتان را با سطح افسردگی تان به آسانى تعيين كنيد.
بند اوّل
0- من غمگين نيستم.
1- من اندوهگينم.
2- غم، از زندگى من دست برنمیدارد.
3- ديگر تحمل اين زندگى را ندارم.
بند دوم
0- من به آينده خوشبينم.
1- اميدى به آينده ندارم.
2- احساس مىكنم كه آينده خوبى در انتظارم نيست.
3- هيچ روزنه اميدى در اين زندگى نمىبينم.
بند سوم
0- من ناكام نيستم.
1- من از ديگران ناكامترم.
2- وقتى به گذشته نگاه میكنم، میبينم زندگی ام سراسر شكست و ناكامى بوده است.
3- من يك شكست خورده تمام عيارم.
بند چهارم
0- مثل گذشته از زندگی ام رضايت دارم.
1- مثل گذشته از زندگى لذت نمیبرم.
2- از زندگی ام رضايت واقعى ندارم.
3- از همه چيز و همه كس ناراضی ام.
بند پنجم
0- احساس گناه و تقصير نمیكنم.
1- گاهى اوقات احساس میكنم.
2- اغلب اوقات احساس گناه و تقصير دارم.
3- هميشه احساس گناه و تقصير در من هست.
بند ششم
0- انتظار مجازات ندارم.
1- احساس مىكنم ممكن است مجازات شوم.
2- انتظار مجازات دارم.
3- مطمئنم كه مجازات میگردم.
بند هفتم
0- من از خودم رضايت دارم.
1- من از خودم ناراضی ام.
2- از خودم بدم می آيد.
3- من از خودم متنفرم.
بند هشتم
0- من بدتر از ديگران نيستم.
1- گاهى از خودم به خاطر خطاهايم انتقاد میكنم.
2- هميشه به خاطر خطاهايم، خودم را سرزنش میكنم.
3- براى هر اتفاق و حادثهاى، خودم را سرزنش میكنم.
بند نهم
0- هيچ وقت به خودكشى فكر نمیكنم.
1- فكر خودكشى به سرم زده، ولى هيچ وقت اقدام به خودكشى نكرده ام.
2- به فكر خودكشى هستم.
3- اگر بتوانم خودكشى میكنم.
بند دهم
0- بيش از حد معمول گريه نمیكنم.
1- بيشتر از گذشته گريه میكنم.
2- هميشه در حال گريه كردنم.
3- قبلاً زياد گريه میكردم، اما حالا با آنكه دلم میخواهد، نمیتوانم گريه كنم.
بند يازدهم
0- كم حوصله تر از گذشته نيستم.
1- از گذشته كم حوصله ترم.
2- اغلب اوقات كم حوصله ام.
3- هميشه كم حوصله ام.
بند دوازدهم
0- مثل هميشه مردم را دوست دارم.
1- كمتر از گذشته به مردم علاقه مندم.
2- تا حدود زيادى علاقهام را به مردم از دست داده ام.
3- از همه مردم سير شده ام و ديگر به هيچ كس علاقه اى ندارم.
بند سيزدهم
0- مثل گذشته تصميم می گيرم.
1- كمتر از گذشته تصميم می گيرم.
2- نسبت به گذشته، تصميم گيرى برايم سخت تر شده.
3- قدرت تصميم گيری ام را كاملاً از دست داده ام.
بند چهاردهم
0- جذابيت گذشته را ندارم.
1- نگرانم كه جذابيتم را از دست بدهم.
2- احساس مىكنم كه جذابيتم را روز به روز بيشتر از دست میدهم.
3- من زشت هستم.
بند پانزدهم
0- به خوبىِ گذشته كار میكنم.
1- به خوبى گذشته كار نمیكنم.
2- براى هر كارى مجبورم به خودم فشار زيادى بياورم.
3- دستم به هيچ كارى نمی رود.
بند شانزدهم
0- مثل هميشه خوب میخوابم.
1- مثل گذشته خوابم نمیبرد.
2- يكى دو ساعت زودتر از معمول از خواب مىپرم و دوباره خوابيدن برايم خيلى سخت تر است.
3- چند ساعت زودتر از معمول از خواب می پرم و بعدش ديگر خوابم نمی برد.
بند هفدهم
0- بيشتر از گذشته خسته نمی شوم.
1- بيشتر از گذشته خسته می شوم.
2- از انجام هر كارى خسته می شوم.
3- از شدت خستگى هيچ كارى نمی توانم بكنم.
بند هجدهم
0- اشتهايم هيچ تغييرى نكرده است.
1- اشتهايم به خوبىِ گذشته نيست.
2- اشتهايم خيلى كم شده.
3- تازگی ها هيچ اشتهايى به غذا ندارم.
بند نوزدهم
0- اخيراً وزن كم نكرده ام.
1- تازگىها بيش از دو و نيم كيلو وزن كم كرده ام.
2- تازگىها بيش از پنج كيلو وزن كم كرده ام.
3- تازگىها بيش از هفت كيلو وزن كم كرده ام.
بند بيستم
0- بيش از گذشته بيمار نمی شوم.
1- سردرد، دلدرد و يبوست دارد اذيتم می كند.
2- به شدت نگران سلامتى خودم هستم.
3- آنقدر نگران سلامتی ام هستم كه دست و دلم به هيچ كارى نمی رود.
بند بيست و يكم
0- ميل جنسی ام هيچ تغييرى نكرده است.
1- ميل جنسی ام تازگیها كمتر شده است.
2- ميل جنسی ام تازگی ها خيلى كم شده است.
3- اصلاً هيچ ميل جنسى در من باقى نمانده است.
جدول دكتر «بك» براى تعيين سطح افسردگى مجموع نمرات تعيين سطح افسردگى و پيشنهاد راهبردى
10 - 1 شما افسرده نيستيد.
16 - 11 افسردگى شما خفيف است.
30 - 17 بهتر است هر چه زودتر با روانپزشك رايزنى كنيد.
40 - 31 افسردگى شما شديد است. مشورت با روانپزشك را از ياد نبريد.
بيشتر از 40 افسردگى شما بسيار خطرناك و شديد است. رايزنى با روانپزشك را فراموش نكنيد.
يادآورى مهم: گذشته از مجموع نمراتتان، اگر در پاسخ به پرسش 9 به خودتان نمره 2 يا 3 دادهايد، حتماً لازم است هر چه زودتر با روانپزشك رايزنى كنيد.
رفیق بازی‌های قاعده‌دار